Canlılar Nasıl Sınıflandırılır?
Hayvanların sınıflandırılması: temel gruplar ve özellikleri hakkında konuşmaya başlamadan önce kısaca canlıların sınıflandırılmasından bahsedelim. Eski çağlardan bu yana canlılara isim vermek ve onları sınıflara ayırmak doğa çalışmalarının ayrılmaz bir parçası olmuştur. Bilinen ilk sınıflandırmayı yapan kişi Aristo’dur. Aristo’dan sonra gelen pek çok doğa bilimci de canlıları sınıflandırmak için çalışmıştır. İçlerinden en bilineni İsviçreli botanist Carl Linnaeus’tur. Canlıları sınıflandırmak canlıların birbirleriyle olan ilişkilerini anlamak açısından son derece önemlidir. Canlıları 6 gruba ayırabiliriz.
Hayvanlar
Bitkiler: Fotosentez yaparak kendi besinlerini üretirler
Mantarlar: Mantarlar çok hücreli canlılardır ancak bitkiler gibi kendi besinlerini üretemezler
Protistalar: Bakteriden daha gelişmiş yapıda olan tek hücreli canlılardır. Algler ve amipler bu grupta yer alırlar
Bakteriler: Tek hücreli basit canlılardır. Bağırsaklarımız dahil hemen her yerde bulunurlar
Arkealar: Bilinen en eski yaşayan organizmalardır. Tek hücrelidirler. Başka hiçbir canlının yaşamadığı çok sıcak ve çok soğuk yerlerde yaşarlar
Hayvanların Sınıflandırılması : Temel Gruplar ve Özellikleri
Hayvanları omurgalı ve omurgasız olarak 2 gruba ayırabiliriz. Her kategoride farklı çevresel adaptasyonlardan geçen ve çok çeşitli iklimlerde yaşayan canlılar bulunur. En basit yapılı canlılar süngerler iken en gelişmiş yapıda olan canlılar memelilerdir.
Omurgasızlar:
Bu gruptaki canlılarda omurga ve iç iskelet bulunmaz. Anatomik yapıları da görece daha basittir. Hayvanlar arasındaki en kalabalık grubu oluştururlar. Dünya üzerindeki hayvanların yaklaşık %97’sini bu gruptaki canlılar oluşturur. Omurgasızlara örnek olarak böcekler, solucanlar, süngerler, yumuşakçalar, ahtapotlar ve eklembacaklılar verilebilir.
Omurgasızlara göre daha gelişmiş ve karmaşık bir yapıya sahip olan omurgalı hayvanları ise kendi içinde 5 gruba ayırabiliriz: balıklar, kuşlar, memeliler, amfibiler ve sürüngenler
BALIKLAR – Hayvanların sınıflandırılması: Temel gruplar ve özellikleri
Balıklar suda yaşayan omurgalı canlılardır. Dünya üzerindeki bütün tatlı ve tuzlu sularda bulunurlar. Omurgalı canlılar arasında en fazla çeşitliliğe sahip olan grup balıklardır. Balıklar 3 ana gruba ayrılır: Çenesiz Balıklar, Kıkırdaklı Balıklar ve Kemikli Balıklar.
Tüm balıklarda ortak olarak görülen özellikler
- Tüm balıklar suda yaşar ancak suda yaşayan her canlı balık değildir. Balinalar ve yunuslar her ne kadar balık gibi görünseler de aslında suda yaşayan memeli hayvanlardır
- Balıkların çok büyük bir çoğunluğu soğukkanlıdır. Ton balığı ve bazı köpekbalığı cinsleri belirli alanlarda sıcakkanlılık özelliği gösterirler ancak bu durum sadece kısıtlı bir alanda geçerlidir
- Balıklar solungaçları sayesinde nefes alırlar
- Balıklar yüzgeçleri sayesinde suyun içinde rahatlıkla hareket edebilirler
- Balıkların çoğu hepçil canlılardır. Balıklar diğer balıklarla, karideslerle, solucanlarla, kabuklularla ve su bitkileri ile beslenirler
KUŞLAR – Hayvanların sınıflandırılması: Temel gruplar ve özellikleri
Bu grup farklı şekilde, büyüklükte ve renklerden oluşan oldukça çeşitli kuş türlerini içinde barındırır. Grubun çoğunu uçabilen kuşlar oluştursa da penguen, kivi gibi uçamayan kuş türlerinin sayısı da az değildir.
Tüm kuşlarda ortak olarak görülen özellikler
- Kuşlar sıcakkanlı hayvanlardır yani vücut sıcaklıklarını sabit tutabilirler
- Kuşlar yedikleri besinlere göre anatomik adaptasyonla gelişen gagalara sahiptirler. Gagaların büyüklüğü ve şekli kuş türüne göre değişiklik gösterir
- Kuşların görüş yetenekleri son derece gelişmişken koku duyuları yeterince gelişmemiştir
- Her kuş türünün kendine özgü bir ötüşü vardır ve kuşlar bunu bölgelerini belirlemek, eş bulmak ve iletişim kurmak için kullanırlar
- Kuşların uçmasını kolaylaştırmak için kemikleri çok hafif olacak şekilde özelleşmiştir
MEMELİLER – Hayvanların sınıflandırılması: Temel gruplar ve özellikleri
Memeliler hayvan grupları arasında en az çeşitliliğe sahip olan gruptur. Memeliler aynı zamanda hayvanlar âleminin en gelişmiş canlılarıdır. Dünyanın her yerinde bulunurlar ve yaşadıkları çevreye iyi adapte olmuşlardır.
- Memeliler sıcakkanlı hayvanlardır
- Memeli hayvanların meme bezleri vardır ve bu sayede yavrularını süt ile beslerler
- Gelişmiş bir beyin yapıları vardır
AMFİBİLER – Hayvanların sınıflandırılması: Temel gruplar ve özellikleri
Bu grupta yer alan canlılar genel olarak hayata suda başlarlar ve solungaçları vardır. Sonrasında başkalaşım (metamorfoz) geçirerek nefes almalarını sağlayan akciğerlere sahip olurlar. Kurbağa, kara kurbağası, semender bu gruba örnek olarak verilebilir.
- Amfibiler soğukkanlı canlılardır
- Amfibiler akciğer geliştirdikten sonra bile ciltlerini nemli tutmak ve yumurtalarını bırakmak için suya yakın yaşarlar
- Büyük çoğunluğu yumurtalarını su içerisine ya da nemli alanlara bırakırlar
- Nemli ve pürüzsüz bir cilde sahiptirler
- Amfibilerin çoğu böcekler ve küçük omurgasız canlılar ile beslenirler. Büyük türleri ise balık, fare gibi canlılarla beslenebilir
SÜRÜNGENLER – Hayvanların sınıflandırılması: Temel gruplar ve özellikleri
Sürüngenler Antarktika dışında dünyanın her yerinde bulunabilirler. Yılanlar, kertenkeleler, kaplumbağalar ve timsahlar bu gruba örnek olarak verilebilir. Türe göre değişse de genel olarak yalnız hayvanlardır.
- Sürüngenler soğukkanlı canlılardır
- Sürüngenler pullu ve kuru bir deriye sahiptirler bu sayede vücutlarında nemi tutabilirler ayrıca sürüngenlerin sert derileri düşmanlarına karşı da doğal bir savunma görevi görür
- Bazı sürüngenlerin zehirli dişleri vardır ve bu sayede yiyecekleri daha kolay şekilde parçalarlar ayrıca gelişmiş dişleri avlanma konusunda da oldukça işlerine yarar
Hayvanların sınıflandırılması: temel gruplar ve özellikleri
Kaynakça
https://www.britannica.com/animal/fish
https://a-z-animals.com/animals/fish
https://www.geeksforgeeks.org/biology/mammals
https://www.geeksforgeeks.org/biology/reptiles-and-amphibians-examples-characteristics
https://www.geeksforgeeks.org/biology/difference-between-amphibians-and-reptiles
https://www.thoughtco.com/the-six-basic-animal-groups-4096604https://animals.howstuffworks.com/animal-facts/animal-classification.htm
